-
1 πυθμήν
πυθμήν, ένος, ὁ, die Tiefe, der Grund, Boden von Trinkgefäßen; χρύσεα δέ σφ' ὑπὸ κύκλα ἑκάστῳ πυϑμένι ϑῆκεν, Il. 18, 375, vgl. 11, 535; Hes. O. 367; ϑαλάσσης, der Grund, die Tiefe des Meeres, Th. 932, wie πόντου, Solon. 5, 20; λίμνης, Theogn. 1029; Ταρτάρου, Pind. fr. 223; χϑόνα δ' ἐκ πυϑμένων αὐταῖς ῥίζαις πνεῠμα κραδαίνοι, Aesch. Prom. 1048; ἐκ δὲ πυϑμένων ἔκλινε κοῖλα κλῇϑρα, aus den Angeln, Soph. O. R. 1261; ἐν μέσῳ τῷ πυϑμένι τοῠ πελάγους οἰκῶν, Plat. Phaed. 109 c; πυϑμένα οὐκ ἔχει οὐδὲ βάσιν, 112 b; eines Fasses, Pol. 22, 11, 15; Sp., wie Luc. Navig. 5 Mort. D. 11, 3; πυϑμένι λίμνης, Nic. Ther. 368; ϑαλάσσης, Orph. Arg. 421; auch übertr., κακῶν ἀνεφαίνετο πυϑμήν, 893. – Bes. auch der Stamm od. das Wurzelende eines Baumes, παρὰ πυϑμέν' ἐλαίης, Od. 13, 122; 23, 204; Strab. 11, 10, 2; übh. Stamm, σμικροῠ γένοιτ' ἂν σπέρματος μέγας πυϑμήν, Aesch. Ch. 202, vgl. 258; Suppl. 98; Arist. gen. anim. 1, 20; D. Sic. 1, 14; Wurzel, ταῠρον ἐν χϑονὶ πυϑμένα τείνει, Nic. Ther. 639. – In der Arithmetik die Wurzelzahl; ἐπίτριτος, Plat. Rep. VIII, 546 e, eine Zahl, welche die Wurzelzahl und noch ein Drittel derselben enthält; vgl. Arist. polit. 5, 12; Theol. arithm. – Verwandt mit πύνδαξ, von dem es Arist. probl. 25, 2 unterscheidet.
-
2 πυθμην
- ένος ὅ1) дно, основание (sc. τοῦ δέπαος Hom.; τῆς θαλάσσης Hes.; τοῦ πελάγους Plat.)2) нижняя часть, низ(ἐλαίης Hom.)
3) стебель, ствол(πυροῦ Arst.)
4) перен. род, порождение(σμικροῦ γένοιτ΄ ἂν σπέρματος μέγας π. Aesch.)
5) дверной крюк(ἐκ πυθμένων κλίνειν κλῇθρα Soph.)
6) мат. корень числа Plat., Arst. -
3 πυθμήν
A bottom, of a cup or jar,δειλὴ δ' ἐνὶ πυθμένι φειδώ Hes.Op. 369
(so prov.ἐν τῷ πυθμένι τοῦ πίθου Lib.Ep.127.2
);τὼ δὲ πίθω πατάγεσκ' ὀ πύθμην Alc.Supp.25.9
, cf. Arist.Pr. 936a32, Sor.1.91; distd. from πύνδαξ, Arist.Pr. 938a14;φιάλη.. ἡ ἐπὶ τὸν π. καὶ τὸ στόμα τιθεμένη Asclep.Myrl.
ap. Ath.11.501d, cf. Apollod. ib. a; this sense is doubtful in Il.11.635 (cf. infr. 4 and Ath.11.488f), and in IG12.282.111, 11(2).161 B 120, 287 B 89,131,143 (Delos, iii B.C.);ἐν τῷ π. ἐπιγραφὴν ἔχουσα Inscr.Délos 313a102
, cf. 320 B 45, al. (iii B.C.).2 generally, base, foundation, (anap.); π. γαίης, πέτρης, Orph.A.92, L. 162; foot of a mountain, Arat.989.3 of the sea, bottom, depth, π. θαλάσσης, πόντου, λίμνης, Hes.Th. 932, Sol.13.20, Thgn.1035;τοῦ πελάγους Pl.Phd. 109c
, cf. 112b; also Ταρτάρου, abyss, Pi.Fr. 207.4 support under a cup's handle,δύω δ' ὑπὸ πυθμένες ἦσαν Il.11.635
(cf. supr. 1); legs of a tripod, 18.375.5 pl., sockets, .6 in Anatomy, fundus of univalves, Arist.HA 529a6, PA 680a23; lower parts of the testes, Ruf.Onom. 105 (but, upper part of the uterus, Sor.1.7, Gal.2.889); also γενειάδος π. A.Fr.27; distal end of a quince, Aët.1.111.7 metaph., Δίκας ἐρείδεται π. the base of Justice is firmly set, A.Ch. 646 (lyr.);π. κακῶν Orph.A. 893
; πυθμένες λόγων fundamental principles, Protag. ap. D.L.9.54;Ζεὺς π. γαίης τε καὶ οὐρανοῦ Orph.Fr.168.4
.II stock, root of a tree,παρὰ πυθμέν' ἐλαίης Od.13.122
, 372, cf. 23.204;ἐν π. φηγοῦ Hes.Fr.134.8
; π. δρυός Ion Trag.28;ὁ π. τῆς ῥίζης Dsc. 4.104
, cf. 3.126; σεύτλου πυθμένες beet- roots, BGU1118.17 (i B.C.); ἁλικακκάβων π. ib. 1120.37 (i B.C.);ἀμπέλου Str.2.1.14
, cf. PPetr.1p.78 (iii B.C.); ἐπὶ τοῦ αὐτοῦ π. Thphr.HP2.2.9, cf. CP3.13.3: metaph.,ἐκ νεάτου π. ἐς κορυφήν Sol.13.10
.2 stem, stalk, πυροῦ, κριθῶν, Arist.GA 728b36, D.S.1.14;σύκων Poll.2.170
;τυτθὸν.. ἐν χθονὶ πυθμένα τείνει Nic.Th. 639
.b metaph., stem, stock of a family, A.Ch. 260, Supp. 106 (lyr.); σμικροῦ γένοιτ' ἂν σπέρματος μέγας π., i.e. great things might come from small, Id.Ch. 204;πυθμένες θάλλουσιν ἐσθλῶν B.5.198
; π. δικῶν, of a litigious person, Com.Adesp. 896.III in Arithmetic, base of a series, i.e. lowest number possessing a given property, π. ὁ δέκα (of the numbers such that the previous integers contain an equal number of primes and non-primes) Speus. ap. Theol.Ar.62; ἐπίτριτος π. the first couple of numbers giving the ratio 4:3, Pl.R. 546c, cf. Nicom.Ar.1.21, 2.19. [[pron. full] ῠ in A. ll. cc.; [pron. full] ῡ by position in [dialect] Ep., etc.] (Cf. Skt. budhnás 'bottom, base', Lat. fundus, OE. botm.) -
4 Root
subs.P. and V. ῥίζα, ἡ.Trunk: Ar. and P. στέλεχος, τό.met., origin: P. and V. πηγή, ἡ, ῥίζα, ἡ.Beginning: P. and V. ἀρχή, ἡ.Root of a number: P. πυθμήν, ὁ (Plat.).Square root: P. δύναμις, ἡ (Plat.).End from which something has been cut: P. and V. τομή, ἡ.From small seed a great root may spring: V. σμικροῦ γένοιτʼ ἂν σπέρματος μέγας πυθμήν (Æsch., Choe. 204).Take root: P. ῥιζοῦσθαι (Xen.), καταρριζοῦσθαι (Plat.).Woodhouse English-Greek dictionary. A vocabulary of the Attic language > Root
См. также в других словарях:
πυθμένας — ο / πυθμήν, ένος, ΝΜΑ 1. το κατώτατο μέρος οποιουδήποτε κοίλου πράγματος (α. «πυθμένας ποτηριού» β. «δύο δ ὑπὸ πυθμένες ἦσαν», Ομ. Ιλ.) 2. βυθός θάλασσας, ποταμού ή λίμνης, πάτος («εἰς τὸν πυθμένα τοῡ πελάγους καταποντισθείς», Μηναί.) αρχ. 1. η… … Dictionary of Greek
